Thiền Tại & Hiện: Nghệ Thuật Không Phản ứng, Im Lặng, Lắng Nghe Và Bình An

24 Mar 2022| Nghệ Thuật Không Phản ứng, Im Lặng, Lắng Nghe Và Bình An thật ra là những biểu hiện khác nhau của cùng một phương pháp và mục tiêu: sự Tĩnh Lặng.

Nghệ Thuật Không Phản Ứng
Thường thì chúng ta phản ứng tự nhiên theo điều mà giác quan và cái trí cảm nhận. Không phản ứng là một chọn lựa cố ý: mình chọn sự “không hành động”. Vì lẽ cái trí có thói quen từ lâu đời là phản ứng, chúng ta cần chú ý khi các phản ứng nầy xảy ra. Ý nghĩ sẽ làm cảm xúc nổi lên và cảm xúc sẽ phát khởi hành động.

Mỗi khi cái trí bắt đầu thể hiện ý nghĩ và cảm xúc trong tư thế “phản ứng” thì chúng ta nên vào Tĩnh Lặng để trung hòa thói quen tự động phản ứng của cái trí.

Nghệ Thuật Im Lặng
Nghệ thuật im lặng là khả năng giữ im lặng ngoài mặt lẫn trong lòng.

Sự im lặng chân thật không phải là làm thinh và nhịn không nói mà là làm cho cái trí ngưng hẳn sự thúc giục cần nói. Điều này có nghĩa là cái trí ta làm việc trong tình trạng không lời; nó không nắm giữ một ý kiến hay một ý niệm nào cả và không có cả nhu cầu nói chuyện.

Nhưng lúc nào thì cần im lặng? Đó là lúc mà lời nói có thể gây đau khổ và/hoặc không mang lại hạnh phúc cho người khác.

Chúng ta nên im lặng ngay cả khi chúng ta tin rằng điều định nói ra quả thật là “nên nói”, vì ta thấy nó đúng và cần thiết. Niềm tin nầy chỉ là ý riêng của ta mà thôi, không chắc là đã đúng với người đối diện.

Chúng ta còn phải đánh giá các lý do làm ta muốn nói: người ta có yêu cầu mình khuyến cáo gì không hay chỉ vì ta có nhu cầu khuyến cáo hay thuyết giảng người khác? Cách an toàn và lợi ích nhất là im lặng và thực hiện nghệ thuật lắng nghe trong Tĩnh Lặng với một tấm lòng cởi mở.

Nghệ Thuật Lắng Nghe
Nghệ thuật lắng nghe là nghe người khác một cách chăm chú và trong trạng thái Tĩnh Lặng: Nghe với một cái trí mở rộng mà không tranh luận, phản ứng, phân tích, đi đến kết luận hay tìm giải pháp. Chúng ta có thể im lặng chúc phúc bình an cho người nói trong khi chăm chú nghe. Chúng ta sẽ lắng nghe lời họ nói ra, nghe cả những thông điệp chưa nói ra cũng như nghe luôn cái im lặng phía sau những thông điệp ấy.

Chúng ta tiếp cận với người khác và lắng nghe như thế thì tình thương, sự tha thứ và sự Tĩnh Lặng trong ta sẽ lan tỏa đến và trung hòa những cảm xúc tiêu cực bên trong người nói.

Nghệ Thuật Tạo Cảm Nhận Bình An
Có người tin rằng các nguyên tắc điều hành của vũ trụ có tính vẹn toàn và hoàn thiện cố hữu, và con người là một phần của sự hoàn thiện ấy. Với cái nhìn toàn cảnh vũ trụ rộng lớn, mọi sự việc bày ra trước mắt chúng ta cũng là hoàn thiện một cách cố hữu: trong thời điểm đó thì con người, sự kiện và mọi thứ — tốt, xấu hay lưng chừng — đều phải là như thế! Không thể khác hơn được.

Với cái nhìn này, con người sẽ có khả năng chấp nhận người khác và các tình huống của cuộc sống được hiển thị như là. Nếu cái trí nhìn cuộc sống dưới giác độ đó, thì ta sẽ thật sự có được bình an. Đối với thế giới nội tâm của ta cũng vậy. Khi chúng ta nhìn vào bên trong: ta nhận thấy điều gì đó cần thay đổi thì chúng ta sẽ thay đổi và những gì ta không thể thay đổi, ta chấp nhận chúng một cách bình an.

* Trích từ: Mimi Khuc & Nguyễn Thanh Triều, “Thiền Tại & Hiện”